As exportacións de armas españolas multiplícanse un 400% desde 2006

As exportacións de armas españolas multiplícanse un 400% desde 2006

CARLOS DEL CASTILLO

En 2015 bateuse o récord de autorizacións, con 10.000 millóns de euros. Arabia Saudita segue sendo o principal socio da industria a pesar de que se atoparon probas de que o armamento que España véndelle acaba nas guerras de Siria e Iemen.

Un insurxente iemení apunta un lanza foguetes C-90, producido pola empresa española Instalaza e vendido nun principio a Arabia Saudita.

MADRID.- A primeira viaxe oficial do rei Felipe VI xunto a membros do novo Goberno de Mariano Rajoy ía ter como destino Arabia Saudita, pero tivo que ser cancelado pola morte do príncipe Turki bin Abdelaziz, irmán do actual monarca Salman.

A comitiva real ía supoñer a primeira saída ao estranxeiro do ministro de Exteriores, Alfonso Dastis, do de Fomento, Íñigo Gómez de la Serna, e nela tamén ía participar o secretario de Estado de Comercio, Jaime García-Legaz. Semellante despregamento correspóndese coa importancia dos negocios entre ambos os países: por unha banda o AVE a La  Meca que constrúe un consorcio español, por outro, pechar a construción de cinco buques de guerra sauditas no estaleiro público
a Navanti  por 2.000 millones de euros.

Non en balde, a industria das armas española beneficiouse das boas relacións diplomáticas entre a Casa Saúd e Juan Carlos de Borbón, que o seu fillo desexa agora manter. En 2015, as exportacións de armas máis relevantes tiveron como destino Arabia Saudita e alcanzaron os 546 millóns de euros, tal e como recolle o informe Exportacions españolas de armamento 2006-2015, elaborado polo Centre Delàs con estadísticas oficiais.

Na análise conclúese que as vendas de armas españolas multiplicáronse un 391% na última década, ata supoñer un 4,4% das exportacións mundiais e o 1,5% do total da balanza comercial española. Para iso foi clave o auxe das compras procedentes de Oriente Medio, cuxo peso pasou de ser irrelevante en 2006 a supoñer case un cuarto do total do pasado ano.

Fonte: Elaboración do Centre Delàs a partir dos datos da Subdirección Xeral de Comercio Exterior de Material de Defensa e Dobre Uso

O informe, asinado pola directora do Institut Catalá Internacional per a Pau, Tica Font, e o profesor da Universidade Autónoma de Madrid, Eduardo Melero, advirte que “estas exportacións poden considerarse ilegais se nos atemos á propia lexislación española e europea sobre comercio de armas debido á situación de inestabilidade existente na rexión de Oriente Medio”.

Só as grandes potencias exportadoras superan a España en vendas de armas: EEUU, Rusia, Alemaña, Francia, China e Reino Unido

A Ley 53/2007, sobre o control do comercio exterior de material de defensa prohibe a concesión de licenzas de exportación de armas cando estas “poidan ser empregadas en accións que perturben a paz, a estabilidade ou a seguridade nun ámbito mundial ou rexional, poidan exacerbar tensións ou conflitos latentes, poidan ser utilizados de maneira contraria ao respecto debido e a dignidade inherente ao ser humano, con fins de represión interna ou en situacións de violación de dereitos humanos, teñan como destino países con evidencia de desvíos de materiais transferidos”.

É difícil atopar unha condición da lei que non viole a monarquía absolutista da Casa Saúd. Arabia Saudita lidera a campaña de bombardeos que unha coalición de países árabes levan a cabo sobre Iemen, operación que foi denunciada en repetidas ocasións por haber masacrado á poboación civil. Tamén en Yemen atopáronse lanzafoguetes C-90 producidos pola empresa española Instalaza en posesión de los insurgentes hutíes e vendidos nun principio ao Exército saudita.

Respecto ao respecto dos dereitos humanos, o país alcanzou en 2015 a súa cota máxima de execución de presos en dúas décadas, con polo menos 151 vítimas documentadas por Amnistía Internacional. Entre elas atopábanse persoas cuxo único delito era a disidencia do réxime, ou que cometeron os feitos polos que se lles aplicou a pena capital cando eran menores de idade.

O segredo, factor crave nas exportacións de armas

O espectacular crecemento das exportacións de armas españolas continuará nos próximos anos, posto que en 2015 o Goberno bateu o récord de autorizacións para a exportación de material de defensa, con 10.676 millóns de euros.

De feito, a pesar de que na primeira lexislatura de Mariano Rajoy á fronte do Goberno as exportacións de armamento víronse notablemente reforzadas (pasando de 2.153 millóns de euros en 2012 a 3.720 millóns en 2015), non é algo que o presidente guste de remarcar nas habituais loas á súa xestión económica. E é que a política que impera neste sector é o segredo.

“A política de favorecer a exportación está clara, e é algo que mantivo tanto o PP como o PSOE”

As actas do comité encargado de validar as exportacións, denominado JIMDDU (Junta Interministerial de Material de Defensa e Dobre Uso) son clasificadas, do mesmo xeito que os criterios que utilizan para validar ou denegar cada solicitude. “Son moi laxos, flexibles, á hora de interpretar os criterios que establece a lei para conceder unha exportación”, explica a este medio o investigador Eduardo Melero. Con todo, “o da JIMDDU é só unha peza do quebracabezas”, sinala.

“A política do Goberno de favorecer a exportación está clara, e é algo que mantivo tanto PP como PSOE. Visítase Arabia Saudita, están as agregadurías de Defensa, os contactos privados goberno a goberno…”, continúa Melero. Todo un armazón opaco que fan imposible unha correcta fiscalización do labor do Goberno no referente ás vendas de armas, o que explica, en parte, as elevadas cifras de comercio con Arabia Saudita. En 2015, a JIMDDU concedeu 1.479 licenzas. Soamente denegou catro, dous delas a Rusia -1 rifle de caza e 60 pistolas deportivas-, unha a Israel -a dunha sustancia propulsora de foguetes- e outra a Venezuela -recambios de motor.

Fonte: Público