Estes son os xulgados que case sempre denegan ordes de protección por violencia machista
Marta Borraz / Raúl Sánchez
- Hai partidos xudiciais, como o de Barcelona, que no últimos cinco anos denegou o 80% das ordes de protección solicitadas e outros, como Cartaxena, que só o fixo co 4%.
- Dos 20 que máis procedementos deste tipo inician, encabezan a lista dos que máis rexeitan Barcelona, Granollers (77,3%), Sevilla (69,1%) e Valladolid (60%).
- “Hai unha valoración subxectiva dos feitos” porque “non hai violencias de xénero máis intensas nuns sitios que noutros”, explica o experto Miguel Lorente.
Non é o mesmo pedir unha orde de protección en Barcelona que en Cartagena
Evolución da porcentaxe de órdes de proteción denegadas fronte ás adoptadas nos 24 maiores partidos xudiciais.
Denunciar unha situación de violencia de xénero en Barcelona non é o mesmo que facelo en Cartaxena. O partido xudicial -unidade territorial para a administración de xustiza- da cidade catalá, un dos 49 que hai na comunidade, denegou en torno ao 80% das ordes de protección solicitadas no últimos cinco anos, mentres que o de Cartaxena só fíxoo co 4%.
Segundo datos do Consello Xeral do Poder Xudicial (CGPJ) entre 2010 e 2015, a diferenza entre uns partidos xudiciais e outros á hora de outorgar as ordes debuxa un escenario desigual no que 70 partidos denegan máis da metade e nove máis do 70% das ordes de protección. Así mesmo, o cociente de ordes concedidas diminuíu desde 2010. Ese ano concedeuse o 67,4% das solicitadas, sete puntos máis que en 2015, cando se aceptou o 60,2%.
Algúns partidos caen na trampa estatística de alcanzar elevadas porcentaxes de denegación en base a poucos procedementos iniciados -un partido que rexeite dous de catro terá un 50%-. Con todo, dos 70 que negan máis da metade, só cinco contabiliza menos de 50 ordes solicitadas entre 2010 e 2015.
Ademais, dos 24 partidos xudiciais que máis procedementos deste tipo inician, encabezan a lista dos que máis rexeitan Barcelona (80,7%), Granollers (77,3%), Santa Coloma de Farners (74,4%), Sevilla (69,1%) e Telde (61,1%). Cifras moi afastadas das que son protagonistas outros partidos xudiciais que denegan o 1,2% como Roquetas de Mar (Almeria) -dez de 829- ou o 6,5% como Vinaroz (Comunidade Valenciana) -62 de 886-.
Porcentaxe de ordes de protección denegadas por cada partido xudicial entre 2010 e 2015
A que se debe esta diferenza mantida no tempo á hora de conceder este instrumento que outorga medidas penais e civís para protexer ás vítimas?
Valoración subxectiva
“Está en man dos xuíces e xuízas aceptar ou non esas medidas”, apunta Ángeles Carmona, presidenta do Observatorio para a Violencia de Xénero e Doméstica do CGPJ, que engade que “ás veces aínda que non se dean ordes, dítanse medidas penais de protección”. O que fose delegado do Goberno para a Violencia de Xénero, Miguel Lorente, sentenza que “hai unha valoración subxectiva dos feitos” porque “non hai violencias de xénero máis intensas nuns sitios que noutros”.
Esta valoración subxectiva prodúcese en base a varios factores como a minimización do risco nos lugares de maior poboación, “onde se producen casos máis graves con maior frecuencia, de modo que ao ver un en aparencia non tan grave, téndese a minimizar o risco como deformación profesional”, apunta Lorente, tamén profesor titular de Medicamento Legal da Universidade de Granada e médico forense.
Doutra banda, esgrime motivos relacionados coa percepción persoal sobre a violencia machista de cada maxistrado que se estende polos xulgados. “É común que entre uns xuíces e outros comenten cales son os requisitos que aplican para dar unha orde, máis ou menos acertados, e así se fai homoxéneo o criterio”, engade.
O experto afirma que para corrixir a subxectividade na medida do posible existen ferramentas como o Protocolo médico-forense de valoración urxente do rieco de violencia de xénero, “que non se aplica en case ningún sitio”. As maxistradas e maxistrados poden recorrer aos equipos multidisciplinares dos institutos de medicamento legal, integrados por un médico e un psicólogo -de urxencia- máis un traballador social cando non é urxente, “pero non adoitan facer esta petición”, explica.
A valoración do risco e os atestados que faga a policía tamén é un dos elementos fundamentais para tomar a decisión. Con todo, as carencias formativas e de recursos foron reivindicadas recentemente polo Sindicato Unificado de Policía, que chama a atención sobre o feito de que as unidades especializadas non son servizos 24 horas e pide que a primeira valoración policial sexa complementada con traballadores sociais, psicólogos e sanitarios.
Así aumentaron as ordes de protección denegadas desde 2010
Mapa dos partidos xudiciais que denegaron máis órdes de proteción fronte aos que máis adoptaron. Selecciona o ano
A necesidade da perspectiva de xénero
Concepción Torres, avogada e profesora de Dereito Constitucional na Universidade de Alacante, apunta directamente á necesidade de formación en perspectiva de xénero dos xuíces e xuízas. “Fanse valoracións de que non existe risco, e por tanto non dan a orde, no canto de apreciar as características específicas deste tipo de violencia”, asegura.
A forma en que as mulleres que denuncian adoitan relatar os feitos, ás veces incoherentes ou baseados en recordos desordenados “é utilizada pola xustiza con frecuencia para cuestionar á vítima, no canto de entender que forma parte da propia violencia”, pon como exemplo Lorente. Así mesmo, o momento de risco que se inicia tras o divorcio é outro dos elementos que, na súa opinión, deben coñecer os operadores xurídicos.
“Á xustiza custoulle moito entrar nestes espazos ‘privados’ de impunidade”, matiza Torres, que estende a necesidade de formación ao resto de axentes como fiscais ou avogados. Carmona asegura que os maxistrados realizan cursos obrigatorios, aínda que recoñece que os chamados mitos da violencia de xénero, como o dun alto número de denuncias falsas, “están na conciencia social e aféctannos a todos, tamén ás xuíces”.
Torres apunta tamén á dificultade de probar este tipo de delito como outro posible motivo de denegación de ordes. “Dáse no ámbito privado, non adoita haber testemuñas e poida que non haxa marcas físicas, mesmo que denuncie e non queira ratificar, que se interpreta como que é falsa”, matiza.
Fonte:http://www.eldiario.es
