O TTIP dará ás multinacionais un pase vip para cambiar as leis

Alejandro López De Miguel

Un novo estudo do CEO ao que o Diario Público tivo acceso en primicia en España alerta do perigo de forzar aos poderes públicos a ter en conta as “suxestións” das grandes corporacións, tal e como pretende facer a tratado UE-EEUU.

Manifestantes contra o TTIP e as políticas neoliberais, n a praza de Luxemburgo de Bruxelas. / ALEJANDRO LÓPEZ DE MIGUEL

MADRID.-No novo escenario perden protagonismo os lobbies que fan presión para derrogar leis, importa menos inventar artimañas para burlar aos reguladores: cando suba o pano tras o que Washington e Bruxelas negocian con sixilo o TTIP as corporacións directamente poderán poñer novos ases sobre a mesa, sen ter que mantelos ocultos na manga.

A cooperación reguladora é un dos órganos vitais deste tratado de libre comercio, e pode servir de pase VIP ás empresas para sentar á mesa cos lexisladores, atrasar a entrada en vigor de regulacións e influír no proceso de desenvolvemento de novas normativas, forzando aos máximos lexisladores de ambos os lados do Atlántico a ter en conta as súas “suxestións” mesmo antes de que estas leis fosen aprobadas, ou de que os representantes políticos democraticamente elixidos dos 28 puideran coñecelas. Todo, co fin de acabar coas normativas que supoñan “barreiras ao comercio” en distintos sectores, aínda que estas barreiras sirvan para protexer aos consumidores ou ao medio ambiente.

Así se desprende do último informe do Observatorio Corporativo Europeo (CEO) ao que Público tivo acceso en primicia en España, e que vén confirmar as informacións publicadas por este diario. Un perigoso dueto regulador: como a cooperación reguladora transatlántica no marco do TTIP permitirá a burócratas e multinacionais atacar o interese público pon o seu punto de mira nun dos apartados máis criticados do Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP, en inglés), que supón “a usurpación da democracia”, e que “afectará profundamente o proceso de toma de decisións”, “supoñendo un risco para a acción de regular polo interese público”. “O informe demostra que o TTIP naceu do diálogo entre as grandes empresas e os lexisladores en materia de comercio”, apunta o texto.

Tendo en conta que os negociadores de Washington resístense a publicar as súas liñas vermellas e propostas no marco do TTIP, e que Bruxelas viuse obrigada a facelo tras varias filtracións e críticas á súa opacidade, os investigadores do CEO centráronse na documentación que só recolle a oferta europea, o seu punto de partida. Como avanzou este diario en base a unha filtración do mesmo organismo, a UE persegue a creación dun Corpo de Cooperación Reguladora no que terán asento a Comisión Europea e as autoridades estadounidenses. Este organismo fará públicas as normativas e estándares que se desenvolvan a este nivel a ambos os dous lados do Atlántico polo menos unha vez ao ano, para que as “partes interesadas” pronúnciense, facendo de canle ao “diálogo con estas partes” e quedando reflectida por escrito a importancia de ter en conta as súas “suxestións”.

Entre estas partes tecnicamente tamén estarían as organizacións civís, pero a trampa está na enorme diferenza entre os recursos que estas manexan e os das grandes multinacionais, ou no feito de que estas organizacións non terían voz nos corpos sectoriais que vertebrarían este organismo, nos que realmente se tomarían as decisións. Por non falar da forma de repartir tempos e poltronas, que hoxe non está clara. Con todo, tendo en conta que o 83% das reunións da Comisión Juncker sobre o TTIP tiveron como interlocutores aos lobistas empresariais -segundo o CEO-, parece fácil adiviñar quen serán os principais beneficiados.

De consolidarse o modelo que expón Bruxelas, esta liña directa entre lexisladores e corporacións quedaría lexitimada e institucionalizada, polo que as multinacionais poderían facer presión para abortar novas lexislacións aínda que estas normativas apenas estivesen en fase de esbozo. De feito, tendo en conta que o acordo aínda se está negociando, o estudo non pode acoutar máis o que supoñería este pase VIP para empresas, pero advirte da enorme dimensión que tería a cooperación reguladora no TTIP coas cartas que hoxe están sobre a mesa: englobaría desde a concesión de licenzas e autorizacións para prestar servizos ata as condicións de fabricación dos produtos. “Mesmo ás directivas relacionadas con aspectos sociais ou de laborais”.

As diferenzas entre o marco normativo estadounidense e o europeo son evidentes. Sen ir máis lonxe, mentres en EEUU aplícase o principio da ciencia probada no Vello Continente utilízase o principio de precaución, o que na práctica supón controis moito máis estritos para producir e comercializar certos bens. As grandes corporacións norteamericanas cargaron contra esta forma de actuar en varias ocasións, e un novo acordo de cooperación reguladora podería servirlles como blindaxe.

Como lembra o estudo, foi a propia Cámara de Comercio de EEUU quen se referiu á cooperación como “a gift that keeps on giving”, algo así como un “agasallo” que nunca deixa de dar froitos. E o feito de que a posición da Comisión sobre este asunto estea na liña dos principais grupos de presión europeos, que traballase “moi preto” do sector farmacéutico ou automobilístico ou que simplemente haxa “asumido as súas propostas” nalgúns casos vén reforzar os temores do CEO e doutros actores.

“A proposta da UE supón unha surrealista institucionalización da actividade de lobby”, afirma a directora da Asociación de Consumidores Europeos, Monique Goyens, citada no texto.

Ata a data, os negociadores de ambos os lados insistiron ata a saciedade en que esta cooperación reguladora non supoñerá unha baixada dos estándares de protección, pero como sosteñen distintos partidos políticos e organizacións civís, e como lembra o informe, os precedentes serven, canto menos, para poñer en dúbida as súas palabras.

Un inimigo coñecido

“A cooperación reguladora non vai sobre atopar formas de estimular os dereitos dos consumidores; non aspira a incrementar a protección laboral nin pretende reforzar a protección do medio ambiente: vai sobre facer as regulacións máis coherentes, especialmente para as compañías transnacionais, a través da liberalización ou a desregulamentación, e iso supón unha seria ameaza ás normas de protección”, di o informe.

O estudo do CEO lembra que a cooperación reguladora non é algo novo, pero advirte que no caso do TTIP adquiriría maiores proporcións porque o acordado neste marco sería de obrigatorio cumprimento, como non ocorría con acordos anteriores. Como precedente, os investigadores lembran a formación do Diálogo Comercial Transatlántico en 1995 (TADB), no que participaron algunhas das maiores compañías europeas e estadounidenses, e que lles serviu para dar grandes pasos en materia de cooperación reguladora.

Un dos exemplos sobre os que asintan a súa tese ten lugar en 2008, co estalido da crise económica. Só uns anos antes, as autoridades europeas lanzaron unha nova normativa de supervisión económica que afectaba tamén ás grandes corporacións financeiras norteamericanas operando nos 28. A presión destas empresas serviu para que finalmente conseguisen seguir sendo sometidas á supervisión das autoridades norteamericanas, pero co estalido da crise “revelouse que nin EEUU nin as autoridades financeiras da UE tiñan nin idea do que ocorría coas contas do xigante dos seguros AIG”. Como resultado, a crise agudizouse e a administración estadounidense investiu 170.000 millóns de euros de diñeiro público en rescatar a AIG. E este é só un exemplo, xa que o informe recolle outra media ducia de casos en sectores completamente distintos, aínda que en esencia o resultado sexa sempre similar: a cooperación reguladora reduce custos, pero son os estados, os traballadores ou o medio ambiente quen sofre as consecuencias.

Coas autoridades de ambos os lados do Atlántico apertando o acelerador para pechar as negociacións, a cooperación reguladora debúxase como unha das arestas máis perigosas do acordo. Ata agora, a maior parte da atención estaba posta no mecanismo de blindaxe das corporacións, o ISDS, e na súa nova versión, o ICS. Pero, como advertía a eurodeputada de Podemos Lola Sánchez a este diario, isto podería ser só a punta do iceberg. “Dáme a impresión de que o ISDS podería ser un reclamo para manternos distraídos, para coárnola. Quizais o verdadeiro perigo estea na cooperación reguladora”.

Para o CEO, a única solución para esquivar este perigo está clara: hai que poñer o freo na axenda de cooperación reguladora. “E parar o TTIP sería un sabio primeiro paso”, resolven.

Fonte: http://www.publico.es